Ja, we beleven dit jaar echt een mooie zomer. En dat is voor mij voorlopig dan ook het laatste goede nieuws, want voor de rest zie ik weinig positiefs onder de zon. Het zijn onzekere tijden in Nederland, in Europa, in Israël en eigenlijk in de hele wereld. Mijn glas is altijd halfvol en dat wil ik ook zo houden, maar dat is op dit moment niet eenvoudig.

Weet u wat ik zo moeilijk vind? Langzamerhand weet ik niet meer wie en wat ik wel of niet kan geloven. Ik was de afgelopen periode in Israël, heb helaas de schuilkelder weer meerdere keren van binnen gezien, en volg daar het nieuws op verschillende zenders. Als ik vervolgens via NPO Start naar het NOS-nieuws kijk dan hoor ik over hetzelfde onderwerp heel andere en vaak tegengestelde berichtgeving. Ieder verkondigt zijn eigen waarheid en er lijkt geen bereidheid om ook eens vanuit andere ogen naar gebeurtenissen te kijken. Dat gebeurt in de media, op straat, binnen kerken en zelfs binnen families. Polarisatie laat zich niet door muren afschrikken. Een schuilkelder in Israël biedt gelukkig bescherming tegen ballistische raketten maar ik betwijfel of hij deze polarisatie aankan.

Het staat iedereen natuurlijk vrij om te denken wat hij wil en daarin past ook kritiek op deze Israëlische regering. Maar dat maakt een Nederlandse Jood die van Israël houdt nog niet tot een genocidale zionist. Dat dit zo’n weerslag op de samenleving heeft en dat we mede hierdoor weer een golf van antisemitisme meemaken, is te triest voor woorden. Het ergste van de hele situatie is dat deze negatieve beeldvorming vaak wordt veroorzaakt door een ontstellend gebrek aan kennis. Wat kenmerkt het Jodendom, wat is zionisme en wat is de betekenis van Israël voor Joden wereldwijd? Wist u dat Israël inmiddels onderdeel is van de Joodse identiteit en dat we in elke synagogedienst een gebed voor de staat Israël uitspreken?

Ook binnen OJEC krijgen wij berichten over moeilijke gesprekken binnen de diverse achterbannen. Dat mag en misschien moet dat ook wel, mits men wel bereid is om naar elkaar te luisteren. En precies daar ligt een opdracht voor OJEC. Wij kennen de dialoog als geen ander. In principe is dat natuurlijk de interreligieuze dialoog maar daarnaast praten we ook over gerelateerde onderwerpen en luisteren we naar elkaar. Wij kunnen het platform dat OJEC eigenlijk is, gebruiken om kennis te verspreiden. Er is het Leren & Vieren-weekend, we maken nu filmpjes die via YouTube verspreid gaan worden en de diverse bestuursleden zijn graag bereid om overal in het land een keer te spreken of om een discussie te leiden.

Voor al die activiteiten hebben wij uw steun hard nodig. Binnenkort ontvangt u ons jaarlijkse betaalverzoek met de vraag om een donatie te doen. Direct doneren kan ook op NL10 INGB 0005 2892 50. Een aantal van u heeft dat al gedaan, hartelijk dank!

Elja Schwarz,
penningmeester

Op 2 januari kwamen in Amersfoort de leden van het algemeen en dagelijks bestuur van het OJEC bij elkaar voor een ontmoetingsdag. De bestuursleden hadden de mogelijkheid om een introducé(e) mee te nemen uit de eigen achterban. Velen hadden van die mogelijkheid gebruikgemaakt. Er was tijd om elkaar te ontmoeten en om samen het nieuwe jaar in te luiden.

Tijdens de opening van het programma vertelde voorzitter Piet van Midden dat het OJEC door allerlei omstandigheden - niet in de minste plaats de spanningen in de wereld én in Nederland - in 2024 niet altijd het eigen geluid kon laten horen. Deze ontmoetingsdag was daarom ook bedoeld als een nieuw begin. Het openingswoord eindigde met het tonen van het ruwe materiaal voor twee filmpjes. Het OJEC heeft namelijk de bedoeling om in 2025 volop in te zetten op de verspreiding van filmpjes met een dialogaal karakter, in aanvulling op het al bestaande aanbod.

In de middag gingen de aanwezigen na een inleiding door penningmeester Elja Schwarz in gesprek over de toekomst van de Joods-christelijke dialoog in Nederland. Sommige conclusies waren minder fijn, zoals de geringe belastingstelling voor de dialoog onder jongeren, de toenemende onwetendheid over elkaar en het toenemend antisemitisme. Andere conclusies waren hoopgevend. Samen trokken de aanwezigen de conclusie dat het OJEC nog altijd bestaansrecht heeft. Sterker: elkaar ontmoeten is nog steeds de beste remedie tegen onwetendheid en haat. Met zijn interreligieuze karakter kan het OJEC op dit vlak nog altijd een unieke rol vervullen.

Een andere conclusie was dat het OJEC ook een taak heeft in het zichtbaar maken van al bestaande ontmoetingen én het organiseren van ontmoetingen tussen Joden en christenen. Het OJEC wil zich voor deze taak blijven inspannen. Er is afgesproken dat deze bijeenkomsten voortaan op veel meer verschillende plaatsen in Nederland zullen worden georganiseerd. Ook blijft het OJEC doorgaan met bestaande mogelijkheden van ontmoeting, zoals het komende Leren en vieren-weekend.

Bron: OJEC 

Plaatsvervangende schaamte. Zo kunnen we ons gevoel het beste onder woorden brengen als we de beelden van de Kristallnacht in Amsterdam laten passeren. Naast schaamte is er ook angst. Is Amsterdam, of liever Mokum, de Plaats, ooit daar waar je wilde zijn, nu de plek waar je vooral het liefst wegblijft? Is Amsterdam, de stad met een vleugje Jeruzalem, verleden tijd?

Daar lijkt het wel op, maar de kerken kunnen - om het beeldend te zeggen - wat dat betreft niet tegen hun verlies. Wij kunnen onze Joodse gesprekpartners niet laten vallen door nu te zwijgen. We weten hoe het met de eerste Kristallnacht afliep. En ook hoe deze explosie van haat zal uitmonden in een nog groter geweld. De kerken hebben geen wapenstok. We hebben niet meer dan woorden en daarmee zullen we opkomen voor onze Joodse vrienden.

Namens het OJEC,

Piet van Midden, voorzitter

Was het maar shalom. Ik schrijf dit artikel op de ochtend na de Iraanse aanval op Israël. Gelukkig heeft Israël deze aanval met hulp van zijn bondgenoten af kunnen slaan, maar het is heel eng, spannend en onvoorspelbaar. Het kan zijn dat de situatie op het moment dat jullie onze nieuwsbrief lezen alweer helemaal veranderd is.

Door: Elja Schwarz

Het zijn nare tijden waarin ik naarstig op zoek ben naar lichtpuntjes of puntjes van hoop.

Op 7 oktober was ik in Israël en heb ik de binnenkant van de schuilkelder meermaals gezien en daarna ontwikkelde zich een tragedie die aan beide kanten nog decennia zal doorwerken. Het is tijd voor nieuwe leiders met nieuwe inzichten, die begrijpen dat je met je vijand moet praten anders heeft niemand een veilige toekomst.

Het gaat om de dialoog zoals wij bij OJEC de Joods-christelijke dialoog hebben. Ook daarop staat nu spanning nu de oorlog in Gaza ook in Nederland tot polarisatie heeft geleid. Gelukkig merk ik uit de vele reacties dat er ook veel Nederlanders zijn die door alle propaganda heen kunnen kijken. Dat neemt niet weg dat het antisemitisme zulke hoogten heeft bereikt dat velen in de Joodse gemeenschap zich onveilig voelen.

En dit antisemitisme staat echt niet alleen in verband met de oorlogssituatie in het Midden-Oosten. Er blijkt een ontstellend gebrek aan kennis te bestaan waardoor vooroordelen en complottheorieën ruim baan krijgen. Daar zijn we ons binnen OJEC van bewust en we kijken wat wij kunnen toevoegen. Dat gebeurt in gesprekken met de aangesloten organisaties en tijdens lezingen zoals de geslaagde lezing over Joden in de Nederlandse jeugdliteratuur op 3 april. Ook het Leren & Vieren-weekend in het weekend daarna was weer een groot succes.

Een hoofdbreker is de vraag hoe wij de jongere generatie kunnen bereiken? Wie gaat ons werk op termijn overnemen? Jongeren hebben andere interesses, halen hun informatie uit andere bronnen en communiceren anders. Toch willen wij dat mooie OJEC-zaadje dat ruim 40 jaar geleden is gepland een goede toekomst geven. Het zal nog wel wat denkwerk vergen.

Ik hoop dat jullie ons blijven steunen. Binnenkort ontvangen jullie ons jaarlijkse betaalverzoek met de vraag om een donatie te doen. Direct doneren kan ook op NL10 INGB 0005 2892 50. Een aantal van jullie heeft dat al gedaan, hartelijk dank!

Elja Schwarz, penningmeester OJEC

Het Overlegorgaan Joden en Christenen (OJEC) kreeg in 2017 een nieuwe dynamiek.

Eind 2016 heeft Piet van Midden het voorzitterschap overgenomen van Pieter Goedendorp, die het OJEC jarenlang heeft geleid. Na nog wat wisselingen is er nu een nagenoeg nieuw dagelijks bestuur actief, ondersteund door een professioneler secretariaat. Verheugend is dat meerdere Christelijke kerkgenootschappen interesse tonen om tot OJEC toe te treden. Helaas heeft het Portugees Israëlitisch Kerkgenootschap haar lidmaatschap beëindigd.

 Met nieuwe energie wordt vormgegeven aan de religieuze dialoog tussen Joden en Christenen met een duidelijk zichtbare link naar actuele maatschappelijke ontwikkelingen.

Er is een ‘reactiecommissie’ actief die zo nodig snel naar pers en politiek kan reageren wanneer er maatschappelijk gebeurtenissen zijn die naar onze mening om een reactie vragen. Dit kan zowel positief als negatief zijn. Net zoals de andere commissies van OJEC is ook deze commissie paritair samengesteld. In het kader van de ‘reactiecommissie’ zoeken wij contact met andere platforms om waar nodig ons signaal te kunnen versterken.

Ook de nieuwe website, die begin 2018 online komt, gaat dit ondersteunen.

De algemene dialoog-activiteiten waren dit jaar beperkt. Naast het bekende Leren & Vieren-weekend dat zoals elk jaar weer veel belangstellenden trok, vond er maar één studiedag plaats. Het is ons voornemen om het aantal activiteiten in 2018 uit te breiden. Ook proberen wij de relatie met de nog bestaande ‘leerhuizen’ te versterken.

 Al met al was 2017 voor OJEC een jaar met veel verandering. Wij hopen dat al deze nieuwe energie in 2018 nog meer zichtbaar wordt. Interesse? Kijk op www.ojec.org

 Elja Schwarz,

Penningmeester OJEC en vertegenwoordiger van het Verbond